Zewsz膮d otaczaj膮 nas komputery o przer贸偶nej funkcjonalno艣ci, od maszyny do pisania po encyklopedi臋, telefon, telewizj臋,
konsol臋 gier, studio nagra艅, st贸艂 monta偶owy, ciemni臋 fotograficzn膮 czy wirtualn膮, wielowymiarow膮 desk臋 kre艣larsk膮.
Pr贸cz tego wszechobecne smartfony o mo偶liwo艣ciach zbli偶onych do stacjonarnych komputer贸w, empetr贸jki i czw贸rki, tablety i netbooki,
zegarki z Androidem, auta z Linuksem, samoloty z Windooo... mo偶na si臋 wr臋cz tarza膰 w informatycznych technologiach.
To niew膮tpliwie raj komputerowego geeka.
A jak by艂o na pocz膮tku, kiedy pierwsze komputery trafi艂y pod przys艂owiowe strzechy?
Korzenie wsp贸艂czesnych komputer贸w domowych si臋gaj膮 lat siedemdziesi膮tych ubieg艂ego wieku. Pierwsze konstrukcje powstawa艂y zar贸wno w takich miejscach jak gara偶 Steve Wozniaka wsp贸艂tw贸rcy Apple, jak i w laboratorium giganta przemys艂u informatycznego IBM. Na podstawie nowatorskich rozwi膮za艅 i ca艂kowicie pionierskich projekt贸w, wykonanych nierzadko przez jednego cz艂owieka tworzone by艂y pierwsze mikrokomputery z przeznaczeniem dla zwyk艂ego u偶ytkownika. Konstrukcje te przyjmowa艂y r贸偶ne formy od zestaw贸w do samodzielnego monta偶u po zintegrowane we wsp贸lnej obudowie wszystkie podzespo艂y w艂膮cznie z kineskopowym monitorem, magnetofonem a czasem nawet drukark膮. Najcz臋艣ciej jednak by艂y to jednostki centralne instalowane w obudowie klawiatury, z wyprowadzonymi interfejsami do pod艂膮czenia zwyk艂ego telewizora i zewn臋trznego magnetofonu.
Pierwszy z opisanych komputer贸w Sharp MZ-80K, obok Commodore Pet, Apple I, Tandy TRS-80, by艂 przedstawicielem wczesnych 8-bitowych komputer贸w domowych powsta艂ych pod koniec lat 70-tych zesz艂ego wieku. Wyposa偶one w procesory Zilog Z80 lub MOS 6502, dysponowa艂y prostym trybem tekstowym lub monochromatyczn膮 semigrafik膮 czyli niezmiennym zestawem predefiniowanych niewielkich znak贸w graficznych. D藕wi臋ki wydawa艂 zazwyczaj pro艣ciutki generatorek, beepek. By艂y to konstrukcje pionierskie, zar贸wno tw贸rcy jak i u偶ytkownicy dopiero odkrywali mo偶liwo艣ci oraz dziedziny zastosowania tego rodzaju sprz臋tu a komputery przestawa艂y by膰 kojarzone wy艂膮cznie z naukowymi laboratoriami i 偶mudnymi obliczeniami.
Nast臋pna generacja komputer贸w domowych wyra藕nie pod膮偶a艂a ju偶 w kierunku dzisiejszych rozrywkowo-edukacyjno-biurowych konstrukcji. Znakomicie reprezentuje je wyprodukowany na pocz膮tku lat 80-tych, rekordowo sprzedaj膮cy si臋 komputer Commodore C64. Wyposa偶ony jeszcze w 8-bitowy procesor MOS 6510 ale ju偶 wspomagany specjalizowanymi uk艂adami do obs艂ugi kolorowej grafiki i wielokana艂owego d藕wi臋ku. Dzi臋ki atrakcyjnej cenie Commodore 64 wraz z Atari 800XL, ZX Spectrum, Amstrad 464, zacz臋艂y masowo trafia膰 do naszych dom贸w, co da艂o pot臋偶ny impuls dla rozwoju przemys艂u oprogramowania, g艂贸wnie rozrywkowego.
Kolejnym prze艂omem na rynku sta艂a si臋 stworzona przez Jaya Minera i wyprodukowana przez Commodore Amiga, kt贸ra podobnie jak Atari ST wyposa偶ona w 32/16 bitowy procesor Motoroli 68000, oferowa艂a dodatkowo niespotykane wtedy mo偶liwo艣ci graficzne i d藕wi臋kowe w oparciu o genialne uk艂ady specjalizowane oraz nie mniej 艣wietny system operacyjny AmigaOS. Ca艂o艣膰 wyprzedza艂a komputery 8-bitowe o kilka rz臋d贸w wielko艣ci, zar贸wno pod wzgl臋dem szybko艣ci, wielko艣ci pami臋ci oraz wspomnianych cech grafiki i d藕wi臋ku. Zdecydowanie w tyle zostawia艂a r贸wnie偶 wsp贸艂czesne jej klony IBM PC a po ukazaniu si臋 modelu Amiga 500 bi艂a wszystkich r贸wnie偶 pod wzgl臋dem stosunku ceny do swych mo偶liwo艣ci.
Lecz nic nie trwa wiecznie a kto w tej bran偶y staje w miejscu, ten szybko si臋 cofa. Jeszcze na pocz膮tku lat 90-tych nikt nie przypuszcza艂, 偶e na arenie domowej rozrywki komputerowej pa艂eczk臋 po Commodorkach, Spectrumach, Atarynkach i Amigach mo偶e przej膮膰 przemys艂owy standard IBM w postaci milion贸w blaszanych klon贸w, PeCet贸w. Trudno je kocha膰, trudno si臋 nawet do nich przywi膮za膰 ale 艂atwo je rozbudowa膰 i bez sentyment贸w wymieni膰 na nowszy model. Na ich sukces w tym segmencie rynku wp艂yw mia艂 przede wszystkim upadek firm Commodore i Atari.
Popularno艣膰 architektury x86 prze艂o偶y艂a si臋 na mnogo艣膰 i r贸偶norodno艣膰 oprogramowania, w tym systemowego, dzi臋ki czemu pasjonaci i profesjonali艣ci otrzymali do dyspozycji mi臋dzy innymi alternatywny, darmowy i otwarty system Linux wraz z ca艂ym zestawem doskona艂ego oprogramowania serwerowego i ca艂kiem niez艂ego, ci膮gle rozwijanego oprogramowania biurkowego. Dzi臋ki swej otwarto艣ci i skalowalno艣ci Linux doskonale radzi sobie r贸wnie偶 na innych platformach sprz臋towych od smartfon贸w poprzez routery po superkomputery.
Oto kr贸tka i zapewne nieco subiektywna historia komputer贸w domowych oparta na kilku konkretnych modelach, charakterystycznych dla swej generacji. Mam nadziej臋, 偶e proste symulatory i gry online oraz opisy techniczne troch臋 przypomn膮 klimat czas贸w, w kt贸rych rz膮dzi艂y stare komputery o艣miobitowe oraz kultowe Amigi.
Interfejs serwisu zosta艂 zaczerpni臋ty pe艂n膮 gar艣ci膮 z ponadczasowego frontendu Amiga Workbench 1.3.