Początki

Pierwsze komputery domowe zaczęły powstawać w drugiej połowie lat siedemdziesiątych zeszłego wieku. Za ich konstrukcję zabierały się zarówno przedsiębiorstwa z kilkudziesięcioletnią tradycją, jak i małe, garażowe, dopiero co powstałe, kilkuosobowe firemki.
Japońska firma Sharp należała do tych z tradycją, założona na początku XX wieku jako manufaktura pana Tokuji, który niedługo po tym zasłynął swym wynalazkiem: automatycznym ołówkiem, zawsze ostrym (Ever Sharp), co skłoniło go do przemianowania firmy na Sharp Corporation. Z biegiem czasu przedsiębiorstwo ewoluowało w stronę szeroko pojętej elektroniki użytkowej i miało na koncie wiele innowacyjnych rozwiązań, jak pierwszy tranzystorowy kalkulator (1964), pierwszy kalkulator z wyświetlaczem LCD (1973) i wiele innych od telewizorów, kamer po panele słoneczne. Na powstający rynek nowych technologii mikrokomputerowych firma Sharp weszła skonstruowanym w 1978 roku modelem MZ-40K, sprzedawanym jako domowy zestaw komputerowy do własnego montażu, podobnie jak bardziej dojrzałe, amerykańskie produkcje Altair firmy MITS oraz Apple I firmy Apple. Sprzęt ten bazował na 4-bitowym procesorze, posiadł 512 4-bitowych komórek pamięci RAM i 1kB ROM, natomiast kontakt ze światem miał zapewnić mały głośniczek i 4-pozycyjny, cyfrowy wyświetlacz LED.

Można na nim było uruchomić jedną z siedmiu funkcji, np. funkcję zegara, timera, "zagrać" (to zbyt duże słowo) melodyjkę, obliczyć koszt rozmowy telefonicznej na podstawie czasu pomiędzy jednym i drugim kliknięciem klawisza RUN, a nawet uruchomić "grę" liczbową (też zdecydowanie za duże słowo).

To wszystko za pomocą heksadecymalnej klawiatury poszerzonej o klawisze funkcyjne:

• ADR (wprowadzenie adresu RAM),
• READ (odczytanie i wyświetlenie w postaci heksadecymalnej zawartości z podanego adresu RAM),
• WRITE (zapisanie wprowadzonej wartości w RAM pod podanym adresem),
• CLEAR (usunięcie wprowadzonej wartości),
• RUN (uruchomienie jednej z 7 funkcji),
• STOP (zatrzymanie wykonywania funkcji)

...czyli od strony programistycznej full wypas ;)

Na dodatek nie było możliwości zapisania wprowadzonych danych i po ponownym załączeniu sprzętu wszystko należało wklepać od nowa. Jasnym więc będzie, że MZ-40K nie podbił rynku domowych mikrokomputerów. Tym bardziej, że w tym samym czasie na świecie działały już 8-bitowe mikrokomputery Apple II, Commodore Pet, Tandy TRS-80, wyposażone w co najmniej 4kB RAM, alfanumeryczne klawiatury, monitory i magnetofony do zapisu danych oraz języki programowania typu BASIC.

Co Cię nie zabije...

Po mało entuzjastycznym przyjęciu MZ-40K jeszcze w tym samym 1978 roku firma Sharp skonstruowała kontynuatora linii MZ, tym razem zdecydowanie bardziej zasługującego na miano Mikrokomputer: Sharp MZ-80K reklamowany wtedy jako sprzęt o szerokim zastosowaniu w biznesie, edukacji i rozrywce.

MZ-80K oparty był na 8-bitowym procesorze, zgodnym z Z-80 Zilog, z minimum 20kB RAM, pamięcią taśmową i czarno-białym 10-calowym monitorem. Całość zamknięta wraz z zasilaczem w blaszanej obudowie, najwidoczniej wzorowanej na commodorowym modelu Pet. Dysponował trybem tekstowym o rozdzielczości 40x25 znaków oraz trybem graficznym 80x50 semipikseli. Tryb znakowy wyposażony był w pokaźny zestaw znaków semigraficznych pozwalający na tworzenie wymyślnych wzorów, kształtów, wykresów itp. Klawiatura QWERTY poszerzona była o osobny blok znaków semigraficznych. Dźwięk oparty o prosty generatorek wydobywał się z niwielkiego głośniczka umieszczonego wewnątrz obudowy. Dzięki jedynemu interfejsowi, Expansion Bus, można było do MZ-80K dołączyć szeregową drukarkę igłową, interfejs równoległy, stację dysków lub nawet wyposażyć w układ muzyczny Yamahy odtwarzający ładny, wielokanałowy dźwięk.

Pamięć ROM komputera zawierała jedynie prosty monitor, zawsze gotowy wykonać cztery polecenia:

• LOAD - wczytanie pierwszego napotkanego programu z taśmy, lub
  LOAD NAZWA - wczytanie programu NAZWA - taśma przewijała się do momentu napotkania danego programu,
• GOTO ADRES - skok do komórki o podanym ADRESIE,
  GOTO $1200 - uruchamienie załadowanego programu, który właśnie standardowo ładował się od adresu $1200,
• SG - czyli Sound Generate włączenie generowania dźwięku przy naciskaniu klawiszy,
• SS - czyli Sound Stop, wyłączenie dźwięku klawiszy,

Aby uruchomić program napisany w Basicu trzeba było po załączeniu komputera wpierw wczytać Basic z taśmy, następnie wczytać właściwy program. Do dyspozycji programistów były również języki: Pascal, Forth, Lisp, Assembler. Sporo oprogramowania napisali sami użytkownicy tego system.

Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych Sharp MZ-80K kosztował poniżej $1000 i w kategorii cena do możliwości zdecydowanie przewyższał swoich konkurentów: Apple II, Commodore Pet i Tandy TRS-80. Jednak popularność zdobył głównie w Japoni i Niemczech. W kolejnych latach powstawały następne wcielenia i modele serii MZ, z kolorową grafiką, lepszym dźwiękiem a nawet wbudowaną drukarką w MZ-700, aż do modelu MZ-800.

Prawdziwą kopalnię wiedzy i materiałów na temat komputerów Sharp serii MZ można znaleźć pod adresem www.sharpmz.org. Stamtąd też można pobrać emulator MZ-80K i innych modeli z procesorem Z80 MZxEmu. Emulator ten napisany jest dla systemu Windows ale da się uruchomić również w systemie Linux używając Wine.